𝐇𝐨𝐰 𝐃𝐚𝐭𝐚 𝐇𝐚𝐩𝐩𝐞𝐧𝐞𝐝
Link FB post: https://www.facebook.com/share/p/1CR1gEPQpr/
Bạn nghĩ mình đang dùng Facebook, Google miễn phí? Thực ra, CHÍNH BẠN mới là sản phẩm!
Mỗi lần bạn lướt TikTok, xem YouTube, hay nghe Spotify – bạn không chỉ là người dùng, mà còn là “công nhân số” làm việc không lương cho các thuật toán AI.
Mọi thứ bạn xem, nhấn thích, hay dừng lại dù chỉ một giây đều trở thành dữ liệu giúp các nền tảng hiểu bạn hơn – để giữ bạn ở lại lâu hơn, tiêu thụ nhiều hơn, và cuối cùng… họ kiếm được nhiều tiền hơn từ chính bạn.
Bạn không trả tiền, nhưng bạn đang thanh toán bằng thời gian, sự chú ý và dữ liệu cá nhân của chính mình!Tất cả đều bắt nguồn từ sức mạnh của dữ liệu. Và nếu bạn không hiểu nó ngay bây giờ, có thể bạn đang trở thành nạn nhân của chính nó.
Cuốn sách “𝐇𝐨𝐰 𝐃𝐚𝐭𝐚 𝐇𝐚𝐩𝐩𝐞𝐧𝐞𝐝: 𝐀 𝐇𝐢𝐬𝐭𝐨𝐫𝐲 𝐟𝐫𝐨𝐦 𝐭𝐡𝐞 𝐀𝐠𝐞 𝐨𝐟 𝐑𝐞𝐚𝐬𝐨𝐧 𝐭𝐨 𝐭𝐡𝐞 𝐀𝐠𝐞 𝐨𝐟 𝐀𝐥𝐠𝐨𝐫𝐢𝐭𝐡𝐦𝐬” (tác giả Chris Wiggins & Matthew L. Jones) sẽ giúp bạn thức tỉnh về cách dữ liệu đang thao túng thế giới – từ chính trị, kinh doanh, cho đến cuộc sống hàng ngày của bạn.
————
Dưới đây là 5 sự thật ngỡ ngàng từ cuốn sách mà bất cứ ai cũng nên biết!
1. 𝑫𝒖̛̃ 𝒍𝒊𝒆̣̂𝒖 𝒌𝒉𝒐̂𝒏𝒈 𝒑𝒉𝒂̉𝒊 𝒕𝒉𝒖̛́ 𝒎𝒐̛́𝒊 𝒎𝒆̉ – 𝑵𝒐́ đ𝒂̃ 𝒌𝒊𝒆̂̉𝒎 𝒔𝒐𝒂́𝒕 𝒙𝒂̃ 𝒉𝒐̣̂𝒊 𝒕𝒖̛̀ 𝒉𝒂̀𝒏𝒈 𝒕𝒓𝒂̆𝒎 𝒏𝒂̆𝒎 𝒕𝒓𝒖̛𝒐̛́𝒄!
Sự thật: Dữ liệu KHÔNG phải là sản phẩm của kỷ nguyên số. Nó đã được sử dụng từ thế kỷ 18, khi các chính phủ châu Âu bắt đầu thu thập số liệu dân số, kinh tế để kiểm soát và hoạch định chính sách.
Thực tế:Năm 1790, Mỹ thực hiện cuộc điều tra dân số đầu tiên. Nhưng ít ai biết rằng, dữ liệu này không chỉ giúp phân bổ ghế trong Quốc hội mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cách nền kinh tế phát triển.
2. 𝑫𝒖̛̃ 𝒍𝒊𝒆̣̂𝒖 𝒄𝒐́ 𝒕𝒉𝒆̂̉ 𝒍𝒂̀ 𝒄𝒐̂𝒏𝒈 𝒄𝒖̣ 𝒒𝒖𝒚𝒆̂̀𝒏 𝒍𝒖̛̣𝒄 – 𝑯𝒐𝒂̣̆𝒄 𝒍𝒂̀ 𝑽𝑼̃ 𝑲𝑯𝑰́ 𝒏𝒈𝒖𝒚 𝒉𝒊𝒆̂̉𝒎!
Sự thật: Dữ liệu không chỉ giúp con người tiến bộ, mà còn là công cụ để duy trì quyền lực hoặc thao túng xã hội.
Thực tế:Trong Thế chiến II, nhà toán học Alan Turing đã dùng dữ liệu để giải mã Enigma, giúp quân Đồng minh đánh bại Đức Quốc Xã. Nhưng cũng chính dữ liệu lại bị sử dụng trong chế độ Apartheid Nam Phi, để kiểm soát và phân biệt đối xử với người da màu.
3. 𝑻𝒉𝒖𝒂̣̂𝒕 𝒕𝒐𝒂́𝒏 đ𝒂𝒏𝒈 𝒕𝒉𝒂𝒐 𝒕𝒖́𝒏𝒈 𝒄𝒖𝒐̣̂𝒄 𝒔𝒐̂́𝒏𝒈 𝒄𝒖̉𝒂 𝒃𝒂̣𝒏 – 𝑽𝒂̀ 𝒃𝒂̣𝒏 𝒌𝒉𝒐̂𝒏𝒈 𝒉𝒆̂̀ 𝒏𝒉𝒂̣̂𝒏 𝒓𝒂!
Sự thật: Các thuật toán đang kiểm soát những gì bạn nhìn thấy, nghe thấy và tin tưởng – từ Google, TikTok đến Netflix.
Thực tế:Netflix sử dụng thuật toán để cá nhân hóa nội dung. Bạn xem một bộ phim? Nó ngay lập tức phân tích dữ liệu của hàng triệu người có sở thích giống bạn và gợi ý nội dung tương tự – khiến bạn xem mãi không dừng!
4. 𝑫𝒖̛̃ 𝒍𝒊𝒆̣̂𝒖 𝒄𝒐́ 𝒕𝒉𝒆̂̉ 𝒌𝒉𝒊𝒆̂́𝒏 𝒃𝒂̣𝒏 𝒎𝒂̂́𝒕 𝒕𝒖̛̣ 𝒅𝒐 – 𝑭𝒂𝒄𝒆𝒃𝒐𝒐𝒌 đ𝒂̃ 𝒕𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒍𝒂̀𝒎 đ𝒊𝒆̂̀𝒖 đ𝒐́!
Sự thật: Bạn đã từng nghe về Cambridge Analytica chưa?
Thực tế:Năm 2018, vụ bê bối Cambridge Analytica cho thấy dữ liệu người dùng Facebook đã bị khai thác trái phép để thao túng cuộc bầu cử Mỹ và Brexit.
Hàng triệu người bị dẫn dắt bởi những quảng cáo chính trị cá nhân hóa, dựa trên hành vi online của họ.
5. 𝑳𝒖𝒂̣̂𝒕 𝒃𝒂̉𝒐 𝒗𝒆̣̂ 𝒅𝒖̛̃ 𝒍𝒊𝒆̣̂𝒖 đ𝒂𝒏𝒈 𝒕𝒉𝒂𝒚 đ𝒐̂̉𝒊 𝒄𝒖𝒐̣̂𝒄 𝒄𝒉𝒐̛𝒊 – 𝑩𝒂̣𝒏 𝒄𝒂̂̀𝒏 𝒃𝒊𝒆̂́𝒕 đ𝒆̂̉ 𝒃𝒂̉𝒐 𝒗𝒆̣̂ 𝒄𝒉𝒊́𝒏𝒉 𝒎𝒊̀𝒏𝒉!
Sự thật: Nhiều quốc gia đang siết chặt quy định về dữ liệu cá nhân, nhưng không phải ai cũng được bảo vệ!
Thực tế:Năm 2018, châu Âu ban hành GDPR – quy định buộc các công ty công nghệ phải minh bạch về dữ liệu và cho phép người dùng kiểm soát thông tin cá nhân của họ. Nhưng ở nhiều nơi khác, người dùng vẫn bị theo dõi mỗi ngày mà không hề hay biết.
“𝐇𝐨𝐰 𝐃𝐚𝐭𝐚 𝐇𝐚𝐩𝐩𝐞𝐧𝐞𝐝: 𝐀 𝐇𝐢𝐬𝐭𝐨𝐫𝐲 𝐟𝐫𝐨𝐦 𝐭𝐡𝐞 𝐀𝐠𝐞 𝐨𝐟 𝐑𝐞𝐚𝐬𝐨𝐧 𝐭𝐨 𝐭𝐡𝐞 𝐀𝐠𝐞 𝐨𝐟 𝐀𝐥𝐠𝐨𝐫𝐢𝐭𝐡𝐦𝐬” (Lịch sử tiến hóa của dữ liệu) của hai tác giả Chris Wiggins và Matthew L. Jones là một cuốn sách khám phá sâu sắc về sự tiến hóa của dữ liệu và tác động to lớn của nó đối với xã hội.
Xin trân trọng cảm ơn NXB Times Thời đại TIMES – Sách Thời Đại đã gửi tặng tôi cuốn sách này để tôi có thêm những góc nhìn giá trị về cách dữ liệu đã và đang định hình thế giới, đồng thời khuyến khích mỗi cá nhân tự suy ngẫm về vai trò của dữ liệu trong xã hội đương đại.
Bạn có nghĩ mình đang bị dữ liệu thao túng không? Bình luận ngay bên dưới!
𝙰𝙽𝙷𝙳𝚄𝚈𝙳𝙾𝙲𝚇𝙾𝙽𝙶𝙲𝙷𝚄𝙰
